Trí thông minh nhân tạo và cái “gốc” của báo chí
Cách mạng công nghiệp 4.0
Chưa bao giờ cụm từ cách mạng công nghiệp 4.0 lại được xuất hiện một cách dày đặc trên báo chí như thời gian qua. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều người chưa thật sự hiểu rõ và vẫn còn những điều sai lầm về nó. Cách mạng công nghiệp 4.0 có thể hiểu một cách đơn giản về một môi trường mà máy tính, tự động hóa và con người sẽ cùng nhau làm việc theo một cách hoàn toàn mới.
Rô-bốt hay máy móc nói chung được kết nối với hệ thống máy tính qua mạng Internet. Qua các cảm biến, hệ thống sử dụng thuật toán để điều khiển máy móc, cần rất ít hoặc thậm chí là không cần sự can thiệp nào từ con người tham gia quá trình sản xuất. Đây là lý do mà nhiều người gọi cách mạng công nghiệp 4.0 như là một “nhà máy thông minh”.
Và để có đủ dữ liệu phục vụ cho cuộc cách mạng này, máy móc phải cung cấp dữ liệu ngược lại về hệ thống trung tâm cũng như thu thập dữ liệu từ các nguồn bên ngoài thì quyết định được máy đưa ra mới chính xác, đây chính là khái niệm Internet of things (IoT). Những yếu tố cốt lõi của kỹ thuật số trong cách mạng công nghiệp 4.0 là trí tuệ nhân tạo (AI), vạn vật kết nối - Internet of Things (IoT) và dữ liệu lớn (Big Data).
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là xu hướng tự động hóa và trao đổi dữ liệu trên quy mô lớn trong các công nghệ chế tạo. Tuy nhiên, nó lại tác động đến báo chí theo một cách hoàn toàn khác, khi giờ đây mọi thông tin đều được kết nối, chia sẻ với nhau và báo chí đang phải đối mặt với nhiều thách thức.
Tác động đến báo chí
Trên thế giới, rô-bốt phóng viên được nhiều tập đoàn truyền thông, cơ quan báo chí các nước như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc thực hiện qua hệ thống trí tuệ nhân tạo... Hãng Thông tấn AP (Mỹ) là cơ quan báo chí đầu tiên trên thế giới sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo để viết tin, công việc trước đó hầu như chỉ độc quyền do con người đảm nhận. Tại Nhật Bản, hệ thống trí tuệ nhân tạo có thể một mặt lấy tin từ thị trường chứng khoán kết hợp với thông tin từ thông cáo báo chí để viết tin trong thời gian rất ngắn. Tại Trung Quốc, trí tuệ nhân tạo hoàn thành tin về một hội nghị ngay sau khi một diễn giả vừa thuyết trình xong. Điều này cho thấy, trí thông minh nhân tạo có thể tạo ra những tin tức tức thời làm thay công việc của những phóng viên.
Bên cạnh đó, quy trình tác nghiệp thu thập dữ liệu của phóng viên đã thay đổi, trong một số trường hợp, thông qua dữ liệu lớn, phóng viên không cần phải tự mình theo dõi, phân tích số liệu, chọn lọc thông tin để viết tin. Trí tuệ nhân tạo và phần mềm làm báo sẽ kết nối với nguồn cung cấp dữ liệu từ các cơ quan quản lý số liệu, sau đó qua phần mềm sẽ tạo ra một bản tin được lập trình cho từng loại hình báo chí tới công chúng, hay một tác phẩm báo chí đa phương tiện mà nếu là phóng viên sẽ mất nhiều thời gian để thực hiện điều đó.
Trước đây, một nhà báo giỏi không chỉ biết viết bài, chụp hình gửi về tòa soạn mà phải biết kết hợp nhiều công đoạn để sản phẩm xuất hiện trên trang báo hay mạng xã hội... giờ đây nhà báo phải đa nhiệm biết làm đủ mọi chức năng như có kiến thức cơ bản về lập trình, biết cách làm báo qua thiết bị di động, bằng các phương tiện truyền thông xã hội và làm báo chí dữ liệu.
Đối với công chúng, trí thông minh nhân tạo được sử dụng trong việc tạo ra liên kết thông qua dữ liệu lớn. Khi công chúng đặt mối quan tâm vào một trang web hay vấn đề sự kiện nào đó, Chatbots, chương trình tương tác với người dùng bằng ngôn ngữ, âm thanh hoặc dạng tin nhắn, mọi thông tin bài báo về sự kiện đó sẽ tự động cung cấp tới người đọc. Hay như khi một báo điện tử có đăng tin mới, lập tức tin sẽ được cập nhật tới người dùng. Đồng thời, cách mạng 4.0 tạo ra một lớp công chúng tương thích của thời kỳ truyền thông số. Công chúng có thể lựa chọn phương thức đọc báo riêng thay bằng tiếp cận với các tờ báo in, kênh phát thanh hay truyền hình thuần túy qua công nghệ thực tại ảo (VR), thực tại tăng cường (AV) và báo nhúng.
Thực tế, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 giúp tạo ra các ứng dụng thông minh làm công cụ cho những con người thông minh và những nhóm cộng đồng cần tin tức theo định dạng. Hiện nay, ngoài Facebook còn có hơn 30 mạng xã hội khác nhau, mỗi mạng xã hội lại có những tiêu chí, luật chơi khác nhau. Khi bàn về xu thế cần hiểu trên thế giới có những công nghệ gì, công nghệ đấy tương tác với báo chí ra sao. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ là sự bổ trợ cho những tòa soạn báo nắm bắt được cơ hội phát triển kể cả báo in cũng có những công nghệ dành riêng cho báo in, giúp báo in phát triển.
Cách dạng công nghiệp 4.0 đang tạo ra sự thay đổi trong đời sống xã hội, đặc biệt sự thay đổi mạnh mẽ của báo chí. Tuy nhiên, không nên chỉ mãi nghĩ tới “công nghệ” mà quên đi “nền tảng” cốt lõi của báo chí là những vấn đề thuộc về nguyên lí và triết lí trong việc đưa nội dung nào, bằng hình thức nào để đến với công chúng.
Cái “gốc” và đạo đức báo chí
Làm báo cần hiểu cái quan trọng nhất là nội dung, còn công nghệ sẽ giúp phóng viên, nhà báo giải phóng thời gian trong quá trình tác nghiệp và truyền tải nội dung bài báo đến công chúng một cách nhanh nhất và rộng nhất.
Rô-bốt có khả năng phân tích dữ liệu và sản xuất những tin tức tức thời một cách nhanh chóng, nhưng khi nói đến làm báo là nói đến nội dung, tổ chức sản xuất, cách tác động tới công chúng, chọn vấn đề gì để tiếp cận, dùng hình thức gì, công cụ nào để đưa ra được sản phẩm đó, tạo ra một hiệu ứng xã hội tốt nhất. Đối với những vấn đề thú hút sự quan tâm của công chúng, chỉ có những nhà báo có nghiệp vụ, bản lĩnh chính trị mới đưa ra những phân tích chuyên sâu góp phần định hướng dư luận xã hội. Vì phóng viên, nhà báo mới xác định được nhóm công chúng của mình là ai, từ đó chọn lựa đề tài, góc độ, chi tiết, vấn đề nào nên nói, vấn đề nào không nên nói, khai thác vấn đề theo góc độ nào,...
Công nghệ rất quan trọng là thứ không thể bỏ qua, nhưng kiến thức nền tảng báo chí, những thứ thuộc về cái “gốc” của người làm báo như luật pháp, đạo đức, phương thức, cách thức tiếp cận thì robot chưa thể đảm nhận được. Những giá trị của sự cống hiến, lý tưởng nghề nghiệp đều rất quan trọng. Để tồn tại trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, người làm báo cần luôn luyện rèn tư duy báo chí và đạo đức nghề nghiệp, từ đó sáng tạo nội dung trên nền tảng những hiểu biết căn bản về báo chí. Nếu bỏ qua nền tảng thì nhà báo chỉ có “ngọn” mà không có “gốc”.
Bên cạnh đó, nếu tiêu chuẩn của báo chí và truyền thông là đi tìm và phản ánh đúng sự thật, thì trong thời đại công nghệ 4.0 như hiện nay, việc chọn lựa thông tin trên mạng Internet để biết được đâu là sự thật là rất khó. Trong thời đại “mọi thứ đều nhanh” như hiện nay, tư duy của nhà báo không thể đi nhanh như công nghệ mà cần được trải nghiệm và rút kinh nghiệm về cái đúng và cái sai, nhất là khi tham gia mạng xã hội. Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tạo ra những cơ hội và cũng đặt ra nhiều thách thức đối với báo chí. Công nghệ đang thể hiện vai trò quan trọng trong quá trình tác nghiệp báo chí, nhưng không thể vì thế mà những người làm báo lại quá phụ thuộc vào công nghệ. Vì vậy, những người làm báo vẫn phải tiếp tục rèn luyện cả về kỹ năng nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp xứng đáng là người “thư ký của thời đại”./.
_________________________
Bài đăng trên Tạp chí Người Làm Báo điện tử ngày 28.5.2018
Nam Dương - Thành Nam
Bài viết được thực hiện trong khuôn khổ đề tài KHCNTB.14X/13-18 do Đại học Quốc gia Hà Nội tài trợ
Nguồn: http://nguoilambao.vn
Bài liên quan
- Podcast - biểu tượng sức mạnh của phát thanh hiện đại
- Ngoại giao công chúng trong kỷ nguyên số
- Chuyển đổi số trong hoạt động báo chí - ích lợi và thách thức
- Xử lý khủng hoảng truyền thông trên mạng xã hội liên quan đến các nghệ sĩ biểu diễn tại Việt Nam hiện nay
- Phát huy tiềm năng của tiếp thị liên kết trong hoạt động truyền thông marketing thời đại số tại Việt Nam
Xem nhiều
- 1 Thông báo tuyển sinh Chương trình Cử nhân quốc tế Quảng cáo, Quan hệ công chúng và Thương hiệu năm 2024
- 2 Chính sách phân quyền của chủ nghĩa tân tự do trong quản lý giáo dục đại học – Kinh nghiệm triển khai tại một số nước và gợi ý đối với Việt Nam
- 3 Báo Quân đội nhân dân trao giải Cuộc thi viết "Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới" lần thứ ba (năm 2023-2024)
- 4 Học viện Báo chí và Tuyên truyền làm việc với đoàn Kiểm tra Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo
- 5 Học viện tổ chức chúc mừng Tết cổ truyền Bunpimay năm 2024 cho lưu học sinh nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào
- 6 Nhiều đóng góp có giá trị vào Đề cương chi tiết Báo cáo Tổng kết 40 năm đổi mới
Liên kết
- Báo điện tử đảng cộng sản việt nam
- Báo nhân dân
- Báo Quân đội nhân dân
- Cổng thông tin điện tử Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Cổng thông tin điện tử Học viện Chính trị quốc gia hồ chí minh
- Tạp chí Cộng sản
- Tạp chí Giáo dục lý luận
- Tạp chí Giáo dục và Xã hội
- Tạp chí Khoa học xã hội và Nhân văn
- Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam
- Tạp chí Lý luận chính trị
- Tạp chí Nghiên cứu con người
- TẠP CHÍ Nghiên cứu dân tộc
- Tạp chí Người làm báo
- Tạp chí Nội chính
- Tạp chí Quản lý Nhà nước
- Tạp chí Tổ chức Nhà nước
- Tạp chí Tuyên giáo
- Tạp chí Xây Dựng Đảng
- Thư viện số Học viện Báo chí và Tuyên truyền
- Trang thông tin điện tử Hội đồng Lý luận Trung ương
Báo Quân đội nhân dân trao giải Cuộc thi viết "Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới" lần thứ ba (năm 2023-2024)
Ngày 24/4/2024, tại Nhà hát lớn, Hà Nội, Báo Quân đội nhân dân phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam và Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội tổ chức Lễ tổng kết, trao giải Cuộc thi viết “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới” lần thứ ba (năm 2023-2024), phát động Cuộc thi viết lần thứ tư (năm 2024-2025). Học viện Báo chí và Tuyên truyền được trao 01 giải tập thể, 01 giải nhất, 02 giải khuyến khích.
Podcast - biểu tượng sức mạnh của phát thanh hiện đại
Podcast - biểu tượng sức mạnh của phát thanh hiện đại
Ngành công nghiệp báo chí truyền thông đã và đang chứng kiến sự phát triển bùng nổ của Podcast trong những năm gần đây. Có thể nói Podcast đã trở thành biểu tượng sức mạnh của phát thanh hiện đại khi nó hoạt động hết sức hiệu quả và trở nên quá phổ biến với công chúng ở nhiều quốc gia trên thế giới, cũng như đạt được những tựu kinh tế đáng ngưỡng mộ. Với việc ứng dụng khoa học kỹ thuật hiện đại trong phương thức sản xuất và truyền tải, Podcast đã mang đến những trải nghiệm tuyệt vời cho công chúng, hứa hẹn sự tỏa sáng rực rỡ trong tương lai.
Ngoại giao công chúng trong kỷ nguyên số
Ngoại giao công chúng trong kỷ nguyên số
Tại Phiên họp, các đại sứ, trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài chia sẻ nhiều kinh nghiệm hay về cách triển khai ngoại giao công chúng ở nước sở tại, những khó khăn thách thức đang đặt ra cho các Cơ quan đại diện trong triển khai công tác này tại địa bàn và đề xuất các kiến nghị cụ thể đối với Bộ Ngoại giao và các cơ quan trong nước hỗ trợ triển khai ngoại giao văn hóa và thông tin đối ngoại ngày càng hiệu quả hơn tại địa bàn.
Chuyển đổi số trong hoạt động báo chí - ích lợi và thách thức
Chuyển đổi số trong hoạt động báo chí - ích lợi và thách thức
Trong bối cảnh bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, xu thế “chuyển đổi số”được coi là sự tiếp cận bắt buộc đối với tất cả ngành nghề, lĩnh vực. Dĩ nhiên, báo chí không thể nằm ngoài trục xoay đó. Mục tiêu chính của chuyển đổi số báo chí là xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại, làm đúng chức năng vai trò thông tin tuyên truyền phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng và sự đổi mới của đất nước. Chuyển đổi số trong hoạt động báo chí không đơn giản là việc chuyển đổi từ hình thức truyền thống sang hình thức số hóa, mà còn mang lại những cơ hội mới cho sự phát triển của ngành báo chí trong tương lai
Xử lý khủng hoảng truyền thông trên mạng xã hội liên quan đến các nghệ sĩ biểu diễn tại Việt Nam hiện nay
Xử lý khủng hoảng truyền thông trên mạng xã hội liên quan đến các nghệ sĩ biểu diễn tại Việt Nam hiện nay
(LLCT&TTĐT) Khủng hoảng truyền thông trên nền tảng mạng xã hội (MXH) liên quan đến các nghệ sĩ biểu diễn tại Việt Nam hiện nay là một vấn đề nổi cộm bởi số lượng, tần suất các vụ khủng hoảng đang ngày một tăng lên, trong khi năng lực xử lý khủng hoảng còn hạn chế. Do đó, nghiên cứu và tìm ra giải pháp cho vấn đề này vừa mang tính lý luận, vừa mang tính thực tiễn, đặc biệt trong giai đoạn phát triển bùng nổ các nền tảng MXH ở Việt Nam như hiện nay.
Bình luận